egzekucja

Uprawnienie do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych (BTE) stanowiło ogromne uprzywilejowanie banków. Podstawową zasadą prawną jest konieczność udowodnienia przez powoda przed sądem tego, że strona pozwana jest winna określoną kwotę pieniężną. Instytucja BTE wprowadzała w tym zakresie wyjątek dla banków.

Dlatego, jeszcze do niedawna, banki mogły z faktycznym pominięciem sądu kierować sprawy swoich dłużników bezpośrednio do komornika. Sprawy przed sądem o zapłatę nie było. Kredytobiorca nie był nawet informowany o nadaniu BTE klauzuli wykonalności. O sprawie dowiadywał się dopiero przy okazji wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a często przy zajęciu rachunku bankowego.

Z tego powodu ostatecznie instytucja BTE została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z Konstytucją RP. Jednak, dla zachowania stabilności obrotu prawnego, BTE wydane przed 1 sierpnia 2016 r. pozostały w mocy.  Jak się przed nimi bronić?

Procedura cywilna wprowadza szczególny rodzaj powództwa. Jest to tzw. powództwo przeciwegzekucyjne (art. 840 k.p.c.). W tym powództwie możemy podnosić wszelkie zarzuty przeciwko bankowi. Właśnie z tego powodu, że w sprawie nie przeprowadzono rozprawy sądowej. Krótko mówiąc – sprawa zapoczątkowana wniesieniem przed dłużnika powództwa przeciwegzekucyjnego jest tym momentem, w którym niezawisły sąd bada zasadność roszczeń banku.

Jeśli kredytobiorca ma zatem wątpliwości co do tego, czy kwoty ściągane przez komornika na podstawie BTE są prawidłowe i czy w ogóle powinna być prowadzona egzekucja w tej sprawie – powództwo o pozbawienie BTE klauzuli wykonalności jest najwłaściwszym narzędziem do zastosowania. 

Zgodnie z utartą linią orzeczniczą, w toku takiego powództwa to pozwany (bank) ma obowiązek udowodnienia tego, że roszczenie mu przysługuje, w jakiej wysokości i czy było wymagalne na moment wystawiania BTE. Jeśli bank powyższych kwestii nie będzie w stanie wykazać – BTE zostanie pozbawiony klauzuli, co oznacza umorzenie egzekucji komorniczej.

Z możliwości występowania z tym powództwem korzystają szczególnie osoby, które kwestionują wysokość ściąganych od nich kwot. Wątpliwości kredytobiorców budzą obecnie szczególnie wysokości kredytów obliczone przy uwzględnieniu klauzul indeksacyjnych w umowach waloryzowanych kursem franka szwajcarskiego. Często też klienci czują się pokrzywdzeni nagłym wypowiedzeniem umowy kredytu przez bank, czy też w ogóle nie doręczeniem im wypowiedzenia umowy. Innym razem kwestionowana jest wysokość ubezpieczeń i kosztów, które bank doliczył do dłużnej kwoty. W tych i innych wypadkach to powództwo z art. 840 k.p.c. jest instrumentem właściwym do podjęcia skutecznej obrony.